Kính gửi: Vụ Ngân sách Nhà nước.

Ngày 16/06/2026, Cục Thuế nhận được Công văn số 145/NSNN-PĐP của Vụ Ngân sách Nhà nước về phân bổ chi tiết ước thực hiện thu nội địa năm 2025, dự toán thu nội địa năm 2026 và dự kiến thu giai đoạn 2026-2028 theo từng địa phương. Căn cứ chức năng, nhiệm vụ được giao, Cục Thuế đã tổng hợp phương án phân bổ số cân đối, kiểm tra đánh giá thu năm 2025, dự toán thu năm 2026 và dự kiến thu giai đoạn 2026-2028 theo từng địa phương (phụ lục đính kèm).

Qua quá trình tổng hợp, rà soát và đánh giá, Cục Thuế có ý kiến đối với một số điểm còn chưa phù hợp như sau:

1. Nội dung về Thu Cổ tức và LNCL năm 2025:

Luật về Quản lý và Đầu tư vốn Nhà nước tại Doanh nghiệp sửa đổi đã được Quốc hội thông qua ngày 14/6/2025 tại kỳ họp thứ 9 Quốc hội XV có hiệu lực từ ngày 01/8/2025, các chính sách triển khai thực hiện Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22 tháng 12 năm 2024 về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia sẽ tác động làm giảm thu ngân sách so hiện hành ước tính khoảng 52 nghìn tỷ đồng/năm, cụ thể:

(1) Thực hiện Luật Quản lý và Đầu tư vốn Nhà nước tại Doanh nghiệp sửa đổi và có hiệu lực thi hành từ 01/8/2025 cho phép nâng mức trích Quỹ Đầu tư phát triển để sử dụng vào mục đích đầu tư phát triển và bổ sung vốn điều lệ của doanh nghiệp lên mức tối đa 50% Lợi nhuận sau thuế sau khi chia lãi cho các thành viên góp vốn theo hợp đồng hợp tác kinh doanh (nếu có); bù đắp lỗ của các năm trước đã hết thời hạn được trừ vào lợi nhuận trước thuế theo quy định của Luật Thuế TNDN; xử lý các chi phí theo quy định của luật chuyên ngành; xử lý chi phí đầu tư thất bại tại các dự án đầu tư có tính đặc thù, rủi ro cao nhưng không được quy định tại Luật chuyên ngành, chi phí đổi mới sáng tạo, dự án đổi mới thất bại, chi phí thực hiện nhiệm vụ chính trị do cấp có thẩm quyền giao theo quy định của Chính phủ, được áp dụng cho việc phân phối lợi nhuận của năm tài chính 2025 làm giảm thu NSNN năm 2026.

(2) Thực hiện Nghị quyết về phát triển DNNN trên tinh thần Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22 tháng 12 năm 2024 về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia, DNNN được trích tối đa 20% thu nhập tính thuế TNDN để trích lập quỹ phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và nghiên cứu phát triển.

Trường hợp các DNNN thực hiện trích tối đa 50% quỹ Đầu tư phát triển và trích tối đa 20% thu nhập tính thuế TNDN để trích lập quỹ KHCN thì ngoài việc làm giảm thuế TNDN (ước khoảng 14 nghìn tỷ đồng/năm được tổng hợp tại mục 1.5 báo cáo này) thì còn tác động làm giảm số thu từ Cổ tức và Lợi nhuận còn lại. Như vậy, ước tính thực hiện cả hai chính sách trên sẽ làm giảm khoảng 38 nghìn tỷ đồng/năm. Để đạt được phương án năm 2026 là 80 ngàn tỷ đồng Vụ NSNN thông báo là không phù hợp với khả năng phát triển sản xuất kinh doanh của khối doanh nghiệp nhà nước, có thể sẽ dẫn đến rủi ro cho điều hành ngân sách (chủ yếu ngân sách trung ương).

Theo đó, Cục Thuế đề nghị Vụ NSNN báo cáo Bộ rõ nội dung này.

2. Nội dung về thu chênh lệch thu chi NHNN năm 2026:

Theo phương án đánh giá thu năm 2025, dự kiến thu năm 2026 và kế hoạch thu 2026-2028 do Vụ NSNN thông báo đối với khoản chênh lệch thu chi Ngân hàng nhà nước năm 2025 là 58.000 tỷ đồng và năm 2026 là 18.000 tỷ đồng, Cục Thuế nhận thấy phương án phân bổ mà Vụ NSNN tham mưu trình Bộ là chưa phù hợp.

- Trên cơ sở tình hình kê khai, nộp NSNN đối với khoản chênh lệch thu chi của NHNN đến cuối quý 2, tình hình điều hành lãi suất cơ bản của các định chế tài chính lớn trên thế giới, Cục Thuế nhận thấy phương án cân đối năm 2026 của Vụ NSNN là chưa phù hợp, cụ thể: theo quy định về kê khai, nộp NSNN tại Thông tư số 195/2013/TT-BTC, chỉ tính riêng 40% số phát sinh 3 quý và toàn bộ số phát sinh quý 4 năm 2025 mà theo quy định sẽ nộp trong năm 2026 đã là khoảng 23.000 tỷ đồng, nếu tính thêm 60% số phát sinh phải nộp 3 quý năm 2026 thì tối thiểu thu NSNN năm 2026 sẽ đạt trên 56-58 nghìn tỷ đồng, do đó Cục Thuế đề xuất trình Bộ giao phương án thu năm 2026 đối với nguồn thu này tương đương năm 2025 (khoảng 56-58 nghìn tỷ đồng), tăng 38 nghìn tỷ so với phương án Vụ NSNN đề xuất để bù đắp lại khoản hụt thu từ Cổ tức lợi nhuận còn lại do thực hiện Luật Đầu tư vốn sửa đổi và Nghị quyết 57-NQ/TW.

3. Nội dung về thu thuế, phí năm 2026

Với phương án cân đối Vụ NSNN đề nghị và các chính sách đã và sẽ thực hiện, có ảnh hưởng đến thu thuế, phí năm 2026, theo ước tính tác động giảm thu khoảng 100-105 nghìn tỷ đồng, nếu tính yếu tố chính sách nêu trên thì thu thuế phí năm 2026 tăng 16,2% so với năm 2025. Đây là mức tăng rất cao so với mục tiêu đề ra tăng thu thuế, phí khoảng 10-12% tại chỉ thị 14/CT-TTg.

Theo đánh giá của nhiều chuyên gia kinh tế, chính sách hỗ trợ khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số là chính sách đột phá của Trung ương trong bối cảnh cạnh tranh toàn cầu gay gắt, chính sách này có thể sẽ là bước khởi đầu kích hoạt cho hoạt động nghiên cứu, đầu tư cho khoa học, công nghệ, chuyển đổi số, đổi mới sáng tạo mạnh mẽ của các doanh nghiệp nước ta. Trường hợp ngay trong năm đầu thực hiện năm 2026 doanh nghiệp sử dụng hết 20% quỹ KHCN đã được trích lập thì còn làm giảm thêm một lần thuế TNDN nữa khoảng 68 ngàn tỷ đồng do doanh nghiệp được tính vào chi phí được trừ để xác định thu nhập chịu thuế đối với chi phí cho hoạt động nghiên cứu và phát triển của doanh nghiệp bằng 200% chi phí thực tế của hoạt động này khi tính thuế thu nhập doanh nghiệp. Nếu loại trừ thêm yếu tố chính sách trên thì thu thuế phí năm 2026 tăng 20,9% so với năm 2025. Đây là mức tăng rất cao so phát sinh kinh tế do trong giai đoạn đầu thực hiện đầu tư, nghiên cứu, doanh thu chưa thể tăng đồng tốc với tốc độ tăng chi phí đầu tư cho khoa học, công nghệ, chuyển đổi số, đổi mới sáng tạo, theo đó, thu ngân sách chưa thể tăng cao ngay theo mức độ tăng trưởng kinh tế, sẽ có rủi ro trong điều hành, cân đối thu, chi NSNN, Vụ NSNN cần báo cáo lại Bộ vấn đề này.

Trên cơ sở đó, Cục Thuế đề xuất tăng tỷ trọng một số nguồn thu khác như thu tiền sử dụng đất để giảm áp lực tăng thu từ thuế, phí, và đảm việc phân bổ chỉ tiêu thu thuế, phí phù hợp với tốc độ tăng trưởng kinh tế năm 2026 đã được Quốc hội, Chính phủ đề ra.

Kính chuyển Quý Vụ tổng hợp trình Bộ./.