BÁO CÁO

VỀ VIỆC TIẾP THU, GIẢI TRÌNH Ý KIẾN THẨM TRA CỦA ỦY BAN PHÁP LUẬT VÀ TƯ PHÁP VỀ HỒ SƠ ĐỀ ÁN SẮP XẾP ĐƠN VỊ HÀNH CHÍNH CẤP XÃ NĂM 2025

Kính gửi: Ủy ban Thường vụ Quốc hội.

Căn cứ Báo cáo số 446/BC-UBPLTP15 ngày 03/6/2025 và các ý kiến tại Phiên họp ngày 28/5/2025 của Ủy ban Pháp luật và Tư pháp thẩm tra hồ sơ Đề án của Chính phủ về việc sắp xếp đơn vị hành chính (ĐVHC) cấp xã năm 2025 của 34 tỉnh, thành phố hình thành sau sắp xếp, Chính phủ đã chỉ đạo Bộ Nội vụ phối hợp với Ủy ban nhân dân (UBND) các tỉnh, thành phố nghiên cứu tiếp thu, giải trình nội dung thẩm tra, cụ thể như sau:

I. VỀ CÁC NỘI DUNG TIẾP THU Ý KIẾN CỦA ỦY BAN PHÁP LUẬT VÀ TƯ PHÁP

Ủy ban Pháp luật và Tư pháp của Quốc hội tán thành các phương án sắp xếp ĐVHC cấp xã năm 2025 của 34 tỉnh, thành phố do Chính phủ trình; thành phần hồ sơ Đề án và trình tự, thủ tục lập Đề án bảo đảm đầy đủ, đúng quy định của Nghị quyết số 76/2025/UBTVQH15, đồng thời đề nghị bổ sung, làm rõ một số nội dung tại các hồ sơ Đề án. Chính phủ tiếp thu ý kiến của Ủy ban Pháp luật và Tư pháp, cụ thể như sau:

1. Đối với các dự thảo Nghị quyết: (1) Bổ sung căn cứ Nghị quyết của Quốc hội về việc sắp xếp ĐVHC cấp tỉnh năm 2025; (2) bỏ số liệu cụ thể về diện tích tự nhiên, quy mô dân số, vị trí tiếp giáp của các ĐVHC cấp xã; (3) bổ sung nội dung giao Chính phủ xác định diện tích tự nhiên, phạm vi ranh giới của các ĐVHC cấp xã và thực hiện công bố công khai các thông tin này.

2. Về triển khai thực hiện Nghị quyết: Trong thời gian qua, đồng thời với việc xây dựng các hồ sơ Đề án về sắp xếp ĐVHC, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Ban Chỉ đạo của Chính phủ đã chủ động ban hành nhiều kế hoạch, văn bản chỉ đạo, hướng dẫn; các Bộ, ngành đã tham mưu ban hành các dự án luật, nghị định, nghị quyết để triển khai thực hiện mô hình chính quyền địa phương 02 cấp; các địa phương cũng đã chủ động, tích cực chuẩn bị các điều kiện cần thiết để ngay sau khi Quốc hội thông qua Hiến pháp năm 2013 (sửa đổi), Luật Tổ chức chính quyền địa phương năm 2025 (sửa đổi); Nghị quyết về sắp xếp ĐVHC cấp tỉnh và Ủy ban Thường vụ Quốc hội ban hành các nghị quyết về sắp xếp ĐVHC cấp xã, cả hệ thống chính trị ở địa phương sẽ đi vào vận hành và hoạt động ổn định.

Tiếp thu ý kiến của Ủy ban Pháp luật của Quốc hội, sau khi Ủy ban Thường vụ Quốc hội thông qua các Nghị quyết về việc sắp xếp ĐVHC cấp xã năm 2025, Chính phủ sẽ ban hành theo thẩm quyền và tiếp tục chỉ đạo các bộ, cơ quan ngang bộ ban hành các văn bản quy định và hướng dẫn thực hiện chính quyền địa phương 02 cấp gắn với đẩy mạnh phân cấp, phân quyền; chỉ đạo các địa phương tập trung cao cho công tác sắp xếp tổ chức bộ máy và bố trí nhân sự; thực hiện tốt công tác tư tưởng đối với đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức chịu tác động từ việc sắp xếp ĐVHC và tổ chức chính quyền địa phương 02 cấp; thực hiện công khai, minh bạch trong xây dựng phương án sắp xếp nhân sự và giải quyết chế độ, chính sách đối với cán bộ, công chức, viên chức và người lao động bị tác động sau sắp xếp; bảo đảm mọi nhiệm vụ quản lý nhà nước trên địa bàn được thực hiện liên tục, hiệu quả, không bỏ sót nhiệm vụ, địa bàn, lĩnh vực quản lý, không làm gián đoạn việc cung cấp dịch vụ hành chính, dịch vụ công phục vụ người dân, tổ chức và doanh nghiệp.

II. VỀ CÁC NỘI DUNG GIẢI TRÌNH, LÀM RÕ VÀ CUNG CẤP THÔNG TIN

1. Về tỷ lệ tán thành của Nhân dân

a) Đề nghị làm rõ lý do phương án thành lập xã Ba Tô trên cơ sở nhập nguyên trạng các xã Ba Tô, Ba Nam và Ba Lế thuộc tỉnh Quảng Ngãi (mới) có tỷ lệ cử tri thuộc xã Ba Lế tán thành chỉ đạt 34,85% (tỷ lệ cử tri tán thành trung bình tại tất cả các ĐVHC tham gia sắp xếp đạt 71,09%).

Chính phủ báo cáo như sau:

Việc thành lập xã Ba Tô trên cơ sở sắp xếp xã Ba Tô, xã Ba Nam và xã Ba Lế được tổng số cử tri trên địa bàn 03 xã thống nhất với tỷ lệ cao (71,09%); tuy nhiên, đối với cử tri xã Ba Lế chỉ đạt 34,85% do một bộ phận cử tri lo ngại những khó khăn trước mắt về giao thông chưa thuận lợi để kết nối giữa xã Ba Lế với trung tâm xã Ba Tô (mới).

Theo đó, để giải quyết lo ngại của Nhân dân xã Ba Lế về khó khăn trong kết nối giao thông: (1) UBND tỉnh Quảng Ngãi đã có phương án mở rộng quy hoạch, xây dựng đường giao thông kết nối xã Ba Lế để liên thông đường giao thông 03 xã Ba Tô, Ba Nam, Ba Lế hiện nay; (2) đồng thời khi triển khai thực hiện Dự án Công trình Hồ Thượng Sông Vệ tỉnh Quảng Ngãi tại địa bàn xã Ba Lế (đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt), sẽ thành lập khu tái định cư cho nhân dân xã Ba Lế về phía Tây của xã Ba Lế hiện nay là khu vực tiếp giáp với xã Ba Nam hiện nay, theo đó sẽ tạo điều kiện thuận lợi trong kết nối giao thông từ xã Ba Lế đến trung tâm xã Ba Tô (mới).

b) Đề nghị làm rõ phương án thành lập xã Hoàng Su Phì trên cơ sở nhập nguyên trạng các xã Bản Luốc, Ngàm Đăng Vài, Tụ Nhân, Đản Ván và thị trấn Vinh Quang thuộc tỉnh Tuyên Quang (mới) có tỷ lệ cử tri thuộc xã Bản Luốc tán thành chỉ đạt 30,56% (tỷ lệ cử tri tán thành trung bình tại tất cả các ĐVHC tham gia sắp xếp đạt 83,21%).

Chính phủ báo cáo như sau:

Tại Đề án sắp xếp ĐVHC cấp xã năm 2025 của tỉnh Hà Giang (tỉnh Tuyên Quang mới) khi tổ chức lấy ý kiến Nhân dân về các phương án: (1) Sắp xếp các xã Bản Luốc, Sán Sả Hồ, Pờ Ly Ngài, Nàng Đôn để thành lập xã Pờ Ly Ngài (trung tâm hành chính đặt tại xã Pờ Ly Ngài); (2) Sắp xếp các xã: Ngàm Đăng Vài, Tụ Nhân, Đản Ván và thị trấn Vinh Quang để thành lập xã Hoàng Su Phì (trung tâm hành chính đặt tại thị trấn Vinh Quang). Tuy nhiên, khi lấy ý kiến Nhân dân, tỷ lệ cử tri đại diện hộ gia đình tại xã Bản Luốc tán thành thấp, chỉ đạt 30,56% vì Nhân dân xã Bản Luốc mong muốn được sáp nhập với cụm xã Hoàng Su Phì do khoảng cách giao thông giữa Bản Luốc đến thị trấn Vinh Quang (trung tâm hành chính của xã Hoàng Su Phì mới) gần hơn khoảng cách từ Bản Luốc đến xã Pờ Ly Ngài (trung tâm hành chính của xã Pờ Ly Ngài mới).

Để đáp ứng nguyện vọng của Nhân dân, UBND tỉnh Hà Giang đã chỉ đạo nghiên cứu, đánh giá và thống nhất điều chỉnh phương án sáp nhập các xã: Ngàm Đăng Vài, Tụ Nhân, Đản Ván, Bản Luốc và thị trấn Vinh Quang để thành lập xã Hoàng Su Phì (theo đúng nguyện vọng của Nhân dân xã Bản Luốc). Theo đó, UBND tỉnh đã hoàn thiện lại Đề án của tỉnh và gửi lấy ý kiến của đại biểu HĐND các cấp. Kết quả biểu quyết của HĐND các cấp đạt tỷ lệ đồng thuận cao, trong đó HĐND xã Bản Luốc đạt 100%.

c) Đề nghị làm rõ phương án thành lập xã Đường Hồng trên cơ sở nhập nguyên trạng các xã Đường Hồng, Đường Âm và Phú Nam thuộc tỉnh Tuyên Quang (mới) có tỷ lệ cử tri thuộc xã Phú Nam tán thành chỉ đạt 39,36% (tỷ lệ cử tri tán thành trung bình tại tất cả các ĐVHC tham gia sắp xếp đạt 82,75%).

Chính phủ báo cáo như sau:

Khi UBND tỉnh tổ chức lấy ý kiến của Nhân dân đối với phương án thành lập xã Đường Hồng trên cơ sở nhập nguyên trạng các xã Đường Hồng, Đường Âm và Phú Nam thuộc tỉnh Tuyên Quang (mới) thì cử tri xã Phú Nam đồng tình cao với phương án sáp nhập các xã Đường Hồng, Đường Âm và Phú Nam để thành lập 01 xã mới nhưng không đồng tình lấy tên gọi xã mới là Đường Hồng (mong muốn lấy tên gọi xã mới là xã Phú Nam) nên tỷ lệ cử tri đại diện hộ gia đình xã Phú Nam tán thành chỉ đạt 39,36%.

Sau khi nghiên cứu kiến nghị của cử tri, rà soát lại lịch sử hình thành, truyền thống văn hóa của các xã,...UBND tỉnh Hà Giang nhận thấy tên gọi của cả 03 xã Đường Hồng, Đường Âm, Phú Nam đều có thể sử dụng để đặt tên cho xã mới. Tuy nhiên, đa số cử tri của 03 xã (đạt 82,75%) mong muốn đặt tên là xã mới là Đường Hồng[1], do vậy UBND tỉnh giữ nguyên phương án tên gọi của xã mới là Đường Hồng theo ý kiến của đại đa số cử tri và gửi lấy ý kiến của đại biểu HĐND các cấp; đồng thời tiếp tục vận động, tuyên truyền thuyết phục người dân của xã Phú Nam về ý nghĩa của việc lựa chọn tên gọi của xã mới. Kết quả biểu quyết của HĐND các cấp đạt tỷ lệ đồng thuận cao, trong đó HĐND xã Phú Nam đạt 100%.

2. Về phương án sắp xếp ĐVHC cấp xã

a) Đề nghị làm rõ phương án thành lập các phường Sông Trí, Hoành Sơn và Vũng Áng trên cơ sở nhập, điều chỉnh diện tích tự nhiên, quy mô dân số của một số xã, phường, trong đó có xã Kỳ Lợi. Như vậy, toàn bộ diện tích tự nhiên của xã Kỳ Lợi được nhập vào phường Vũng Áng còn quy mô dân số của xã Kỳ lợi được điều chỉnh một phần vào phường Sông Trí, một phần vào phường Hoành Sơn dẫn tới phải thực hiện di dời, tái định cư.

Chính phủ báo cáo như sau:

- Theo quy hoạch đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt, Nhân dân xã Kỳ Lợi trong những năm vừa qua đã thực hiện di dời, tái định cư để thực hiện các dự án phát triển kinh tế xã hội trên địa bàn, do vậy dân số xã Kỳ Lợi hiện phân bố tại 3 địa điểm: (1) Địa điểm 1: Tái định cư tại phường Kỳ Trinh (chủ yếu gồm 3 thôn Tân Phúc Thành 1, Tân Phúc Thành 2, Tân Phúc Thành 3); (2) Địa điểm 2: Tái định cư tại phường Kỳ Phương và Kỳ Nam (chủ yếu gồm 4 thôn Đông Yên 1, Đông Yên 2, Đông Yên 3, Đông Yên 4); (3) Địa điểm 3: Bộ phận còn lại chưa di dời, hiện đang sinh sống tại xã Kỳ Lợi (gồm các thôn: Hải Thanh, Hải Phong 1, Hải Phong 2). Tuy vậy, các thôn này theo quy hoạch là khu vực cảng biển, Trung tâm Logistics tại khu kinh tế Vũng Áng buộc phải di dời, tái định cư sang nơi ở mới tại phường Kỳ Trinh và phường Hưng Trí (phường Sông Trí mới). Hiện nay, khu tái định cư ở phường Kỳ Trinh và Hưng Trí đã cơ bản hoàn thành.

Như vậy, phương án sắp xếp ĐVHC đối với xã Kỳ Lợi là chuyển toàn bộ dân số thôn Hải Thanh, Hải Phong 1, Hải Phong 2 về phường Sông Trí mới (hình thành từ sắp xếp phường Kỳ Trinh, phường Hưng Trí và xã Kỳ Châu) là phù hợp với thực tiễn hiện nay và quy hoạch, định hướng phát triển kinh tế - xã hội của địa phương trong thời gian tới.

b) Đề nghị làm rõ lý do Thành phố Hồ Chí Minh đề xuất thành lập xã Bình Hưng trên cơ sở nhập toàn bộ diện tích tự nhiên, quy mô dân số của xã Bình Hưng, xã Phong Phú và một phần diện tích tự nhiên, quy mô dân số của Phường 7; thành lập xã Tân Nhựt trên cơ sở nhập toàn bộ diện tích tự nhiên, quy mô dân số của xã Tân Nhựt, thị trấn Tần Túc và một phần diện tích tự nhiên, quy mô dân số của xã Tân Kiên, phường Tân Tạo A, Phường 16,...

Chính phủ báo cáo như sau:

Căn cứ theo quy định tại khoản 3 Điều 1 Nghị quyết số 76/2025/UBTVQH15, 03 ĐVHC hình thành sau sắp xếp là xã Tân Vĩnh Lộc, xã Tân Nhựt, xã Bình Hưng đều thực hiện sắp xếp theo phương án kết hợp giữa nhập nguyên trạng các xã liền kề và điều chỉnh một phần của phường liền kề để hình thành ĐVHC cấp xã mới. Do phần diện tích tự nhiên và quy mô dân số của các phường liền kề khi sáp nhập để hình thành ĐVHC cấp xã mới chỉ chiếm phần diện tích tự nhiên rất nhỏ so với phường cũ và so với các xã cùng sắp xếp, vì vậy Thành phố Hồ Chí Minh đã đề xuất xác định ĐVHC hình thành sau sắp xếp là xã.

3. Về tiêu chuẩn ĐVHC cấp xã hình thành sau sắp xếp

Đề nghị bổ sung lý do một số ĐVHC cấp xã hình thành do sáp nhập nguyên trạng 02 ĐVHC cấp xã nhung chưa đạt định hướng tiêu chuẩn về diện tích tự nhiên hoặc quy mô dân số của Thành phố Hồ Chí Minh và các tỉnh Đồng Tháp (mới), Quảng Ngãi (mới), Ninh Bình (mới) và Vĩnh Long (mới).

Chính phủ báo cáo như sau:

Các ĐVHC cấp xã này chưa đạt định hướng tiêu chuẩn nhưng không thể sắp xếp thêm với các ĐVHC cấp xã liền kề, do: các ĐVHC cấp xã liền kề đã có phương án sắp xếp phù hợp với các ĐVHC cấp xã khác. Nếu thay đổi phương án để sắp xếp thêm các ĐVHC này thì để bảo đảm đồng thời định hướng tiêu chuẩn và đáp ứng yêu cầu phù hợp với các yếu tố về điều kiện tự nhiên, hạ tầng giao thông, sự phân bố và tổ chức các không gian kinh tế, truyền thống lịch sử, văn hóa, dân tộc,.. .sẽ dẫn tới quy mô ĐVHC cấp xã sau sắp xếp sẽ lớn và tỷ lệ giảm số ĐVHC cấp xã sẽ không bảo đảm theo chủ trương của Đảng, cụ thể như sau:

a) Tỉnh Đồng Tháp (mới) có xã Long Khánh[2] sau sắp xếp chưa đạt định hướng tiêu chuẩn về diện tích tự nhiên (đạt tỷ lệ 96,67%) nhưng không thể sắp xếp thêm với các ĐVHC cấp xã liền kề khác do có vị trí biệt lập (Cồn nổi trên sông Tiền), do đó đề nghị áp dụng quy định tại khoản 3 Điều 5 Nghị quyết số 76/2025/UBTV QH15.

b) Tỉnh Quảng Ngãi mới có 04 ĐVHC cấp xã hình thành sau sắp xếp chưa đạt định hướng tiêu chuẩn:

(1) Xã Nguyễn Nghiêm hình thành trên cơ sở nhập xã Phổ Phong và xã Phổ Nhơn thuộc thị xã Đức Phổ) có diện tích tự nhiên 95,33 km² (đạt 95,34% so với quy định), quy mô dân số 18.041 người (đạt 360,82% so với quy định)

Nhập xã Phổ Phong và xã Phổ Nhơn vì 02 xã này có địa giới hành chính liền kề, truyền thống lịch sử, văn hóa tương đồng; có quy mô, tiềm năng, lợi thế và trình độ phát triển kinh tế phù hợp. Xã Nguyễn Nghiêm hình thành sau sắp xếp chưa đáp ứng định hướng về tiêu chuẩn diện tích tự nhiên; tuy nhiên, không thể sắp xếp thêm với 01 ĐVHC thứ 3 liền kề để đảm bảo diện tích theo quy định bởi lý do: Cả 02 xã Phổ Phong và xã Phổ Nhơn có vị trí biệt lập, không có đường giao thông kết nối với đơn vị hành chính xã miền núi liền kề (xã Ba Khâm thuộc huyện Ba Tơ hiện nay). Hiện nay, xã Phổ Thuận liền kề với xã Phổ Phong, Phổ Nhơn nhưng có địa hình khá cách trở, tiếp giáp chủ yếu với xã Phổ Phong qua dãy núi Sương Rồng và tiếp giáp một phần nhỏ với xã Phổ Nhơn qua dòng sông Trà Câu, trong khi xã Phổ Thuận tiếp giáp với phường Phổ Văn và xã Phổ An có địa giới liền kề, đan xen nhau, thuận lợi cho việc sắp xếp xã Phổ Thuận với phường Phổ Văn và xã Phổ An; do đó nếu nhập xã: Phổ Nhơn, Phổ Phong với xã Phổ Thuận hoặc nhập xã: Phổ Nhơn, Phổ Phong với xã Ba Khâm đều không thuận lợi.

(2) Xã Cà Đam hình thành trên cơ sở nhập xã Trà Tân và một phần 52,99 km², 1.815 người của xã Trà Bùi (các thôn: Niên, Tây, Tang, Quế) thuộc huyện Trà Bồng có diện tích tự nhiên 112,35 km² (đạt 112,35% so với quy định), quy mô dân số 4.336 người (đạt 86,72% so với quy định)

Xã Trà Tân và các thôn: Niên, Tây, Tang, Quế thuộc xã Trà Bùi có địa giới liền kề nhau, có địa hình và địa giới hành chính phủ hợp; có nét tương đồng về kinh tế, văn hóa, xã hội; quốc phòng, an ninh luôn đảm bảo; giao thông và thông tin liên lạc giữa 02 xã thuận lợi. Xã Cà Đam hình thành sau sắp xếp chưa đáp ứng định hướng về tiêu chuẩn quy mô dân số; tuy nhiên, không thể sắp xếp thêm với với các ĐVHC liền kề khác vì xã Trà Tân và các thôn: Niên, Tây, Tang, Quế thuộc xã Trà Bùi có vị trí khá biệt lập với các ĐVHC cấp xã khác; phía Bắc giáp với xã Trà Bình, Trà Phú, Trà Sơn nhưng chủ yếu là núi cao, chỉ có một đường giao thông duy nhất từ xã Trà Bình đến xã Trà Tân nhưng khoảng cách khá xa và phải đi qua một phần địa phận của huyện Sơn Tịnh hiện nay; phía Tây giáp xã Hương Trà, Trà Tây hiện nay nhưng chủ yếu là rừng tự nhiên, không có đường giao thông đi lại.

(3) Xã Ba Dinh được hình thành trên cơ sở nhập xã Ba Dinh và xã Ba Giang thuộc huyện Ba Tơ có diện tích tự nhiên 97,05 km² (đạt 97,05% so với quy định), quy mô dân số 7.257 người (đạt 145,14% so với quy định).

Nhập xã Ba Dinh và xã Ba Giang vì 02 xã này có địa giới hành chính liền kề, có nét tương đồng về kinh tế, văn hóa, xã hội; giao thông đi lại và thông tin liên lạc giữa các xã thuận lợi. Việc nhập 2 xã mang yếu tố lịch sử khi năm 2009 xã Ba Giang thành lập mới trên cơ sở tách ra từ xã Ba Dinh để thành lập mới 02 xã Ba Dinh và Ba Giang. Xã Ba Dinh mới chưa đáp ứng định hướng về tiêu chuẩn diện tích tự nhiên; tuy nhiên cả 02 xã Ba Dinh, Ba Giang hiện này là xã có vị trí trọng điểm quốc phòng và giai đoạn 2019 - 2021, xã Ba Chùa (cũ) là ĐVHC liền kề với xã Ba Dinh đã thực hiện sáp nhập một phần diện tích tự nhiên và quy mô dân số vào xã Ba Dinh theo Nghị quyết số 867/NQ-UBTVQH14 ngày 10/01/2020 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, vì vậy việc sắp xếp 02 xã Ba Dinh và Ba Giang là phù hợp.

(4) Xã Đặng Thùy Trâm hình thành trên cơ sở nhập xã Ba Trang và xã Ba Khâm thuộc huyện Ba Tơ có diện tích tự nhiên 199,4 km² (đạt 199,4% so với quy định), quy mô dân số 4.494 người (đạt 89,88% so với quy định).

Xã Đặng Thùy Trâm hình thành sau sắp xếp chưa đáp ứng định hướng về tiêu chuẩn quy mô dân số nhưng tỉnh đề xuất không sắp xếp thêm với ĐVHC liền kỳ vì 02 xã Ba Trang, Ba Khâm có vị trí biệt lập, khó kết nối giao thông với đơn vị liền kề; mặt khác, việc nhập 02 xã có diện tích rất lớn (199,40 km²) nên nếu nhập thêm với 01 xã thứ 3 liền kề dẫn đến địa bàn rất rộng, khó quản lý, phức tạp và có khả năng ảnh hưởng đến quốc phòng, an ninh, trật tự, an toàn xã hội, tác động không nhỏ đến phát triển kinh tế - xã hội và quy hoạch chung của địa phương.

c) Thành phố Hồ Chí Minh có 25 ĐVHC cấp xã hình thành sau sắp xếp chưa bảo đảm định hướng tiêu chuẩn, gồm: 24 phường (Sài Gòn, Tân Định, Bến Thành, Xuân Hòa, Khánh Hội, Vĩnh Hội, Bình Tây, Bình Phú, Diên Hồng, Bình Thới, Hòa Bình, Phú Thọ, Hạnh Thông, An Nhơn, Gò Vấp, An Hội đồng, Thông Tây Hội, An Hội Tây, Tân Bình, Tây Thạnh, Tân Sơn Nhì, Phú Thọ Hòa,Tân Phú, Phú Thạnh) và 01 xã (Bình Chánh). Các ĐVHC này đều đạt định hướng tiêu chuẩn về quy mô dân số nhưng không đạt định hướng tiêu chuẩn về diện tích tự nhiên, có đặc điểm chung là khu vực có mức đô thị hóa cao, mật độ dân cư tập trung đông (mật độ dân số bình quân tập trung tại các ĐVHC cấp xã này thấp nhất là phường Sài Gòn 15.467 người/km², cao nhất là phường Cầu Ông Lãnh 49.208 người/km²). Đồng thời, nhiều phường nhất là các phường thuộc Quận 3, Quận 4, Quận 6 và Quận 11 vừa thực hiện sắp xếp cấp xã trong giai đoạn 2019 - 2021 và 2023 - 2025, do vậy Thành phố đề nghị được áp dụng khoản 3 Điều 5 Nghị quyết số 76/2025/UBTVQH15 ngày 14/4/2025 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội.

d) Tỉnh Ninh Bình có 02 xã hình thành sau sắp xếp chưa đạt định hướng tiêu chuẩn

(1) Đối với xã Khánh Nhạc hình thành trên cơ sở nhập xã Khánh Hồng và xã Khánh Nhạc (đạt 93,24% diện tích tự nhiên, 160,08% quy mô dân số) là ĐVHC có đặc thù về tôn giáo. Trên địa bàn xã Khánh Nhạc có 2 nhà thờ lớn, trong đó nhà thờ giáo xứ Phúc Nhạc là trung tâm quản hạt của đạo Công giáo trên địa bàn huyện; đồng thời, do 2 xã có vị trí địa lý biệt lập, phía Bắc cách biệt với các ĐVHC khác thuộc huyện Yên Khánh bởi sông Khương Thượng, phía Nam lại tiếp giáp với các xã của huyện Kim Sơn, huyện Yên Mô nên nếu sáp nhập thêm với ĐVHC khác thì sẽ gặp khó khăn trong việc quản lý hành chính và bảo đảm an ninh trật tự tại địa bàn, do vậy tỉnh đề nghị được áp dụng theo khoản 3 Điều 5 Nghị quyết số 76/2025/UBTVQH15 ngày 14/4/2025 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội.

(2) Đối với xã Kim Đông hình thành trên cơ sở nhập xã Kim Đông và xã Kinh Chung (đạt 81,82% về diện tích tự nhiên, 58,81% về quy mô dân số), là 02 xã bãi ngang thuộc khu vực biên giới biển của huyện Kim Sơn, tỉnh Ninh Bình; tiếp giáp với khu vực bãi bồi cửa sông, ven biển (có diện tích bãi bồi lớn, khoảng 70,82 km²) thuộc quần thể khu dự trữ sinh quyển châu thổ sông Hồng đã được UNESCO công nhận. Nếu thực hiện sắp xếp, nhập thêm với ĐVHC cấp xã liền kề là thị trấn Bình Minh (mới sắp xếp giai đoạn 2023-2025, có diện tích tự nhiên là 17,65 km², quy mô dân số là 8.640 người) thì diện tích tự nhiên của ĐVHC mới sẽ lớn (99,47 km²), gặp khó khăn trong công tác bảo đảm quốc phòng, an ninh và quản lý nhà nước thuộc phạm vi vùng bãi bồi ven biển, do vậy tỉnh đề nghị được áp dụng khoản 3 Điều 5 Nghị quyết số 76/2025/UBTVQH15 ngày 14/4/2025 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội.

4. Về phương án sắp xếp ĐVHC để định hướng hình thành đặc khu

Đề nghị làm rõ phương án sắp xếp các ĐVHC cấp xã thuộc tỉnh Quảng Ninh hiện nay về định hướng hình thành đặc khu gắn với việc xây dựng đặc khu kinh tế Vân Đồn trong trường hợp cấp có thẩm quyền đồng ý với chủ trương xây dựng Nghị quyết của Quốc hội về thí điểm cơ chế, chính sách đặc thù phát triển đặc khu kinh tế Vân Đôn, tỉnh Quảng Ninh.

Chính phủ báo cáo như sau:

Việc thành lập đặc khu Vân Đồn đã được đề xuất tại Tờ trình số 372/TTr-CP ngày 09/5/2025 của Chính phủ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội (kèm theo hồ sơ Đề án của Chính phủ và của tỉnh Quảng Ninh). Đối với việc xây dựng Nghị quyết của Quốc hội về thí điểm cơ chế, chính sách đặc thù phát triển đặc khu kinh tế Vân Đồn, tỉnh Quảng Ninh thì ngày 27/5/2025 Đảng ủy Chính phủ có Tờ trình số 30-TTr/ĐU và Báo cáo số 24-BC/ĐU xin ý kiến Bộ Chính trị về chủ trương xây dựng Nghị quyết của Quốc hội về thí điểm cơ chế, chính sách đặc thù phát triển đặc khu kinh tế Vân Đồn, tỉnh Quảng Ninh. Đến nay, Văn phòng Trung ương Đảng đang lấy ý kiến của các cơ quan liên quan về Tờ trình và Báo cáo nêu trên để tổng hợp, báo cáo Bộ Chính trị xem xét, quyết định.

5. Về tên gọi của các ĐVHC hình thành sau sắp xếp

Có ý kiến đề nghị cung cấp thêm thông tin về lý do lựa chọn tên gọi của một số tên ĐVHC mới tại Lâm Đồng theo hình thức ghép tên địa danh với tên huyện/thành phố gây kéo dài, không mang ý nghĩa độc lập, như: Phường Xuân Hương - Đà Lạt, Phường Lâm Viên - Đà Lạt, Phường Cam Ly - Đà Lạt, Phường Lang Biang - Đà Lạt, Phường Xuân Trường - Đà Lạt, Xã Đinh Văn Lâm Hà, Xã Nam Ban Lâm Hà; một số ĐVHC đặt tên kèm số nhưng khác nhau như: Phường 1, Phường 2 Bảo Lộc; xã Đam Rông 1, 2; xã Bảo Lâm 1, 2. Trường hợp đổi tên xã Bà Gia thành Đạ Huoai 3 nhưng không sắp xếp, điều chỉnh về địa giới hành chính, làm phát sinh nhiều thủ tục hành chính không cần thiết.

Chính phủ báo cáo như sau:

- UBND tỉnh Lâm Đồng đã nghiên cứu đề xuất phương án lựa chọn tên gọi của ĐVHC cấp xã mới theo hướng vừa bảo đảm quy định của Nghị quyết số 76/2025/UBTVQH15, vừa bảo đảm ý nghĩa lịch sử, văn hóa truyền thống và lưu giữ các địa danh nổi tiếng được du khách quốc tế và trong nước biết đến. Các phương án tên gọi đã được lấy ý kiến, được sự đồng thuận cao của Nhân dân và được HĐND các cấp tán thành. Đồng thời, việc đặt tên ĐVHC cấp xã mới theo hình thức ghép địa danh với tên huyện, thành phố (ví dụ: Phường Cam Ly - Đà Lạt, Xã Đinh Văn Lâm Hà...) nhằm phân biệt rõ giữa các địa danh trùng hoặc gần giống tên nhau tại các địa phương khác (ví dụ: nhiều địa phương trên cả nước có xã Xuân Hương, xã Xuân Trường); phản ánh chính xác mối liên kết địa lý - hành chính sau sáp nhập, tránh nhầm lẫn với các đơn vị khác, đặc biệt trong các cơ sở dữ liệu điện tử quốc gia.

- Về phương án đặt tên xã “Đạ Huoai 3” thay cho xã “Bà Gia”: Việc đổi tên thành “xã Đạ Huoai 3” để đồng bộ về tên gọi, thống nhất về mặt quản lý, thuận tiện trong công tác quản lý hành chính, đặc biệt trong điều kiện huyện Đạ Huoai có nhiều đơn vị địa lý liền kề mang tên “Đạ Huoai” (Đạ Huoai, Đạ Huoai 3); đồng thời, không làm thay đổi địa giới hành chính, không phát sinh chi phí lớn hay thủ tục hành chính rườm rà, vì các quy trình đổi tên đã được thực hiện cùng với việc sắp xếp ĐVHC cấp xã của cả tỉnh.

6. Về kiến nghị, đề xuất

Ủy ban Pháp luật và Tư pháp đề nghị trong thời gian hoàn thiện các văn bản quy phạm pháp luật có liên quan, cho phép tiếp tục sử dụng loại đô thị đã được cấp có thẩm quyền công nhận trước khi thực hiện sắp xếp đối với các ĐVHC hình thành sau sắp xếp thuộc phạm vi ranh giới đô thị đã được công nhận loại đô thị để làm cơ sở cho công tác quản lý nhà nước và áp dụng cơ chế, chính sách đối với loại đô thị tương ứng cho đến khi có quyết định thay thế của cấp có thẩm quyền.

Chính phủ báo cáo như sau:

Khoản 2 Điều 13 Nghị quyết số 76/2025/UBTVQH15 đã quy định cụ thể việc thực hiện chế độ, chính sách đối với ĐVHC cấp xã hình thành sau sắp xếp. Theo đó “giữ nguyên phạm vi, đối tượng và nội dung của các chế độ, chính sách theo quy định của trung ương và địa phương áp dụng đối với đơn vị hành chính như trước khi sắp xếp cho đến khi có quyết định khác của cấp có thẩm quyền”. Vì vậy, việc áp dụng các chính sách về phân loại đô thị sẽ thực hiện theo quy định tại khoản 2 Điều 13 Nghị quyết số 76/2025/UBTVQH15 nêu trển.

III. VỀ NỘI DUNG BỔ SUNG SAU PHIÊN HỌP THẨM TRA CỦA ỦY BAN PHÁP LUẠT VÀ TƯ PHÁP

Ngày 03/6/2025, Ủy ban Phát luật và Tư pháp của Quốc hội có Văn bản số 406/UBPLTP kèm theo Tờ trình số 139/TTr-UBND ngày 31/5/2025 của UBND tỉnh Lạng Sơn đề nghị điều chỉnh tên gọi của 02 ĐVHC cấp xã dự kiến hình thành sau sắp xếp trên địa bàn tỉnh Lạng Sơn năm 2025 (kèm theo). Cụ thể như sau:

UBND tỉnh Lạng Sơn đề nghị điều chỉnh tên gọi phường Hoàng Văn Thụ (hình thành mới trên cơ sở sáp nhập 05 ĐVHC cấp xã gồm: phường Hoàng Văn Thụ thuộc thành phố Lạng Sơn; thị trấn Cao Lộc, xã Hợp Thành, xã Tân Liên, xã Gia Cát thuộc huyện Cao Lộc) thành phường Kỳ Lừa (mới) và điều chỉnh tên gọi xã Tân Thanh (hình thành mới trên cơ sở sáp nhập 05 ĐVHC cấp xã gồm: xã Hoàng Văn Thụ, xã Tân Mỹ, xã Tân Thanh, xã Hồng Thái, xã Nhạc Kỳ thuộc huyện Văn Lãng) thành xã Hoàng Văn Thụ (mới). Theo đó, tỉnh đã tổ chức lấy ý kiến cử tri và thông qua HĐND cấp xã, cấp huyện về phương án điều chỉnh tên gọi của ĐVHC cấp xã sau sắp xếp nêu trên. Kết quả, 98,02% cử tri đại diện hộ gia đình tán thành phương án điều chỉnh tên gọi phường Hoàng Văn Thụ thành phường Kỳ Lừa và 92,97% cử tri đại diện hộ gia đình tán thành phương án điều chỉnh tên xã Tân Thanh thành xã Hoàng Văn Thụ; 100% Hội đồng nhân dân cấp huyện, cấp xã liên quan và Hội đồng nhân dân tỉnh Lạng Sơn biểu quyết tán thành phương án điều chỉnh tên gọi nêu trên.

Chính phủ thống nhất với đề xuất của tỉnh Lạng Sơn nêu trên, kính trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, quyết định.

Trên đây là Báo cáo tiếp thu, giải trình ý kiến thẩm tra của Ủy ban Pháp luật và Tư pháp của Quốc hội về hồ sơ Đề án sắp xếp ĐVHC cấp xã năm 2025 của 34 tỉnh, thành phố mới hình thành sau sắp xếp ĐVHC cấp tỉnh. Chính phủ trân trọng báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, quyết định./.